Onbevlekte Ontvangenis van de H. Maagd Maria

 
De Onbevlekte Ontvangenis van Maria is een dogma van de Katholieke Kerk dat met een hoogfeest gevierd wordt op 8 december, negen maanden voor het feest van de geboorte van Maria op 8 september. Het dogma bevestigt de bijzondere status van Maria door te stellen dat zij verwekt werd en ter wereld kwam zonder met de erfzonde te zijn bevlekt. Zij werd met een onbevlekte ziel ontvangen in de schoot van haar moeder, volgens de traditie Anna. Op haar ziel werd door God reeds tevoren de zuiverende werking van de toekomstige verlossing door haar Zoon Jezus Christus toegepast. Volgens de katholieke geloofsleer bracht de bijzondere uitverkiezing van Maria met zich mee dat zij de enige mens in heel de geschiedenis is wier ziel nooit met enige zonde bevlekt geweest is, zelfs dus niet met de erfzonde.
 
Het dogma werd op 8 december 1854 met de pauselijke bul Ineffabilis Deus afgekondigd door paus Pius IX en zette onder katholieken een nieuwe golf van Mariaverering in gang.
 
In 'Ineffabilis Deus' verwijst de zalige paus Pius IX nog naar Besaleël (Exodus 31, 1), aan wie volgens de woorden van God tot Mozes bijzondere gaven waren geschonken om alles voor te bereiden tot wat moet leiden tot de heiligste plaats der Verzoening.
 
De bul eindigt met de toen gebruikelijke vervloeking van ieder die het waagde de woorden van de paus te betwijfelen of te verwerpen.
 

Omdat de onbevlekte ontvangenis niet expliciet vermeld wordt in de Bijbel, wordt dit leerstuk door de protestantse kerken, de oudkatholieke Kerk en de Oosters-orthodoxe Kerk afgewezen.
 
De grote meesters van de scholastiek als Bernardus van Clairvaux (Doctor Ecclesiæ), Bonaventura (Doctor Seraphicus) en Thomas van Aquino (Doctor Angelicus) wezen de Onbevlekte Ontvangenis af; weliswaar zou Maria volgens hen al vóór haar geboorte, maar niet al bij haar conceptie van de erfzonde zijn gevrijwaard. In de veertiende eeuw koos de franciscaan Johannes Duns Scotus (Doctor Subtilis) toch voor de 'Onbevlekte Ontvangenis'; het leidde uiteindelijk tot meer dan een intellectuele strijd tussen de dominicanen en franciscanen waar ook pausen en koningen zich in mengden. Na de Reformatie werd het feest van 'Maria's Onbevlekte Ontvangenis in de RK Kerk zonder veel ophef gevierd totdat Pius IX het dogma afkondigde, als eerste pauselijk dogma zonder een voorafgaand concilie. Zijn voorganger, paus Gregorius XVI hield het er nog bij dat zijn Kerk neigde naar de Onbevlekte Ontvangenis van Maria.
 
Het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis wordt vaak verward met een ander dogma: dat van de maagdelijkheid van Maria - dit betreft de geboorte van Jezus, zonder voorafgaande gemeenschap met een/haar man. Dit is echter een geheel ander leerstuk dat meer expliciet Bijbelse wortels heeft (zie bijvoorbeeld Mattheus 1:18-19).
 
In veel landen, waaronder Colombia, Italië, Spanje, Oostenrijk, Portugal en Zwitserland is het Feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria een vrije dag. In het Franse Lyon wordt het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria sinds 1852 jaarlijks gevierd door de huizen en de stad te verlichten ter ere van Maria tijdens de Fête des lumières. Verder begeeft zich een stoet zich van de Cathédrale Saint-Jean naar de Notre-Dame de Fourvière, van oudsher om wassen kaarsen en gouden écu's aan de maagd Maria te schenken.
 
Maria, de Onbevlekt Ontvangene is de patrones van het Bisdom Roermond.